Verkeer
Stuur appje
Zoek
Je bekijkt nu een artikel uit het archief
Dit artikel is niet geoptimaliseerd voor de huidige 1Twente-website. Hierdoor kan het voorkomen dat de opmaak wegvalt, er media ontbreekt en/of metadata incorrect is.
Nieuws
Enschede

VIDEO Familie Van Heek zet na 160 jaar Het Schuttersveld te koop

371415 876292

Al generaties is de familie Van Heek eigenaar van de historische buitenplaats Het Schuttersveld. Precies 160 jaar nadat Hendrik Jan van Heek het complex kocht, is de oudste textielfabrikantenvilla van Enschede met het koetshuis, twee dienstwoningen en het landschapspark te koop gezet.

Bekenden die horen dat de familie Van Heek Het Schuttersveld na 160 jaar verkoopt, zijn hoogst verbaasd. Het is een van de tien historische buitenhuizen in Twente die nog in particuliere handen is. Maar ik ben nu 73, ik heb het onderhoud de afgelopen dertig jaar zelf verzorgd. De villa staat na het vertrek van bouwbedrijf Te Pas al drie jaar leeg, en nu ook het koetshuis. Verhuren betekent dat je er weer voor tien jaar aan vast zit, dan ben ik 83. De kinderen wonen alle drie in het westen en hebben niet de ervaring die ik hiermee heb , legt Egbert ten Cate uit.

Textiel
De bankier uit Almelo, telg uit het bekende textielgeslacht uit die plaats, is al 41 jaar getrouwd met Anna van Heek. Zij is de vijfde en laatste generatie van de Enschedese textielfabrikantenfamilie die het monumentale landgoed in bezit heeft. Gisteren is het te koop gezet. Kopers kunnen een bod doen via de veilingsite bog-auctions.com. Wat hij ervoor wil hebben? Ik heb natuurlijk een bedrag in mijn hoofd maar dat ga ik natuurlijk niet zeggen , aldus Ten Cate.

Het idee om het te verkopen rees kort nadat de laatste exploitant van de bistro in het voormalige koetshuis binnen twee jaar failliet ging, John Spruit. Het faillissement heeft het imago van Het Koetshuis beschadigd, zonder meer. Maar tegelijkertijd heeft het ons besluit om te verkopen vergemakkelijkt. Anders waren we misschien niet op de gedachte gekomen , zegt Ten Cate, die zelf eigenaar is van het familielandgoed Bellinckhof in Almelo. Het is hét moment om te verkopen, daar zijn mijn vrouw en ik en onze kinderen het volledig over eens.

Te Pas
Na het vertrek van de weduwe geworden mevrouw Van Heek, werd het huis het hoofdkantoor van bouwbedrijf Te Pas. Terwijl rondom het complex de stadsbebouwing in de loop der jaren is opgerukt, is de buitenplaats een groene oase van rust gebleven. Wat ermee gaat gebeuren weet Ten Cate niet. Daar ben ik niet verder bij betrokken. Dat moet je ook niet willen. Of je bent eigenaar, of je neemt afscheid.

Belangstelling is er al, heeft hij van zijn makelaar Henri Boers begrepen. Onder andere van een aantal vermogende particuliere liefhebbers van historische panden en van een projectontwikkelaar.

Rijksmonument

De mogelijkheden voor het historische landgoed op de unieke locatie dicht bij het stadscentrum zijn legio, al zijn er vanwege de status van rijksmonument ook beperkingen. Zo mogen de villa en het koetshuis niet worden uitgebreid. Het staat bovendien vast dat het complex met drie hectare grond als een geheel volgende week in de verkoop gaat. Het hoort bij elkaar. Zo is het bijna twee eeuwen geleden opgezet, het zou jammer zijn de boel op te splitsen.

De stichter van de buitenplaats is de Belgische textielfabrikant Charles Louis de Maere. Hij behoorde tot de zuidelijke textielfabrikanten die begin vorige eeuw na de afscheiding van België naar het noorden trokken om er hun handelsactiviteiten voor Nederlands-Indië voort te zetten.

De Maere was in 1832 in Enschede een weverij begonnen, die echter kort daarop afbrandde. Op landgoed Het Schuttersveld liet hij een nieuwe fabriek bouwen, met een weverij en garenververij. Met een weefschooltje legde hij de grondslag voor het textielonderwijs in Enschede.

Neoclassicisme
In 1843 gaf De Maere opdracht de villa te bouwen, in neoclassicistische stijl. Zoiets zie je bijna nergens in oost-Nederland , weet Ten Cate. De Maere heeft waarschijnlijk een architect uit België meegenomen.

De streng symmetrische bouw van de villa, het statige bordes en de halfronde uitbouw aan de achterzijde doen groots aan. Dat was ook de bedoeling , aldus Ten Cate, binnen is het minder groot dan het oogt . Ook voor het in die tijd peperdure marmer op de vloer van de vestibule heeft de steenrijke Belg waarschijnlijk gekozen om te imponeren.

Hetzelfde geldt voor het omliggende park van drie hectare, dat net als de villa veel groter lijkt dan het is. Paden zijn kronkelig aangelegd, evenals de slingervijver, om het terrein niet in een oogopslag te kunnen zien. Aan de grens van het park loopt de grond op, waardoor de suggestie wordt gewekt dat het daarachter doorloopt. Het heeft te maken met de wandeling die je in die tijd met elkaar maakte, legt Ten Cate uit. Een wandeling was om je gasten te verbazen.

3750 gulden
Met een beetje fantasie kun je de chique familie De Maere voorstellen, op de bel (= mooie) - etage rond een van de open haarden. Je ziet de kokkin in het souterrain boven het kolengestookte Küppersbusch-fornuis dat er nog steeds staat, dienstmeisjes in hun kleine slaapkamers boven. Trappelende paarden bij het koetshuis, dat veertig jaar geleden met financiële steun van Arke-oprichter Ferdinand Franssen werd verbouwd tot restaurant. Deze zaak bezat in de tijd van maître Fred Böhnke zelfs een Michelinster.

In 1858 keerde De Maere naar België terug en werd de grond met textielfabriek, villa, koetshuis en twee dienstwoningen op een publieke veiling voor 3750 gulden gekocht door een andere textielbaron, Hendrik Jan van Heek.

De weverij van De Maere vormde de basis voor textielfabriek Gebr. Van Heek-Schuttersveld, die het hele terrein van het huidige Woonplein vulde. Met de verkoop van de buitenplaats Schuttersveld komt aan de nog bestaande verwevenheid van Van Heek met dit stukje Enschede textielhistorie een einde.

© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Annina Romita
Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie?
Tip onze redactie via mail of telefoon. Deze vind je op onze contactpagina.