Verkeer
Stuur appje
Zoek
Je bekijkt nu een artikel uit het archief
Dit artikel is niet geoptimaliseerd voor de huidige 1Twente-website. Hierdoor kan het voorkomen dat de opmaak wegvalt, er media ontbreekt en/of metadata incorrect is.
Nieuws
Enschede

Stadsarchief: de onderaardse schatkamer van Enschede

375477 Schermafbeelding 2018 10 23 om 083122

Van de raadsverslagen uit 1896 tot de bouwtekeningen die Enschede als stad in beeld brengen: het stadsarchief heeft het allemaal. De papieren zijn het meer dan waard gewoon te bekijken, niet alleen digitaal.

Het is kil in de ondergrondse gangen van het stadhuis. De bijna herfstachtige temperatuur tijdens deze fraaie nazomerdag is voorschrift: alleen zo kunnen de ontelbare documenten, of ze nu eeuwenoud of van meer recente datum zijn, goed geconserveerd blijven voor het nageslacht. Het is ook niet raadzaam veel langer dan een half uur in deze ruimte te verblijven , zegt José Nieuwenhuis, teamleider van het stadsarchief Enschede.

Schat aan informatie
De inwoner die is geïnteresseerd in het Enschede van gisteren treft hier een schat aan informatie. Wie, zoals recent het geval was, naspeuringen doet naar de eerste voetbalwedstrijd in Nederland, stuit al snel op de omvangrijke documentatie van de Enschedese Football-, Cricket- en Hockeyclub P.W. De geschiedenis van Prinses Wilhelmina is niet zomaar vastgelegd in twee of drie ordners, maar vergt in het onderaardse archief al snel een meter of 10. Daar tegenover, in dezelfde gang in het gekoelde archief, is de historie van de begraafplaatsen in de stad te vinden.

Rondleiding

Op deze doordeweekse dag geven teamleider Nieuwenhuis en haar collega Alexander Jansen van der Sligte een korte rondleiding voor deze krant door het archief. Het is een plek die normaal gesproken niet voor het publiek toegankelijk is. Heeft een inwoner informatie over het Enschede van weleer nodig, professioneel of uit eigen interesse en voor het eigen plezier, dan kunnen daartoe behorende documenten worden opgevraagd en staan ze klaar. Op deze dag staat er in de publieksruimte een wagentje met tien tot vijftien ordners klaar om door belangstellenden te worden geraadpleegd.

Nieuwenhuis: We proberen onze bronnen en informatie meer en meer te ontsluiten en toegankelijk te maken. De digitalisering helpt ons daarbij natuurlijk flink - we zien dan een flinke stijging van het aantal onlinebezoekers. Maar ik zou ook tegen de mensen willen zeggen: kom vooral langs. Kom kijken naar hoe je eigen straat of stad er vroeger uitzag. Kom kijken als scholier of student als je met een scriptie bezig is. Er liggen hier zoveel bronnen.

Team
Het stadsarchief is gevestigd in het stadhuis en kent grofweg twee doelgroepen. Zoals gezegd kunnen de burger van Enschede en andere geïnteresseerden er terecht, daarnaast is de gemeentelijke organisatie een frequente klant en afnemer van het eigen archief. Een team bestaand uit vijf professionals, bijgestaan door een ploeg van circa veertig vrijwilligers, heeft wettelijk vastgelegde taken met betrekking tot het beheer, advisering, acquisitie en de publieke dienstverlening.

Geheugen
Nieuwenhuis: Het archief vormt het geheugen van de gemeentelijke overheid en heeft daarnaast functies die raken aan meer juridische, democratische en cultuurhistorische aspecten. Het biedt naast de bronnen voor de geschiedschrijving inzicht in het handelen van de gemeente. Een voorbeeld zijn de mensen die zich bezighouden met de Stolpersteine (de kleine straatmonumentjes voor slachtoffers van het nazibewind, red.), en zij zitten hier bijna iedere week.

Stadhuis
Het archief biedt ook onvermoede schatten. Als Jansen van der Sligte bij toeval lade LK4 opentrekt, is een kleurige tekening van een ogenschijnlijke pompeus gebouw te zien. Het pand roept geen herkenning op. Het blijkt een van de verliezende modellen voor een nieuw stadhuis van Enschede te zijn. Toen de stad bijna negentig jaar geleden een nieuw gemeentehuis nodig had, werd een prijsvraag uitgeschreven. Winnaar werd het model van Gijsbert Friedhoff dat, geïnspireerd door het stadhuis van Stockholm, in de jaren 1930-1933 op het latere ei van Ko werd gerealiseerd. De verliezende creatie is echter nog steeds te vinden in de archieven.

© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Reinier van Willigen
Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie?
Tip onze redactie via mail of telefoon. Deze vind je op onze contactpagina.