Verkeer
Stuur appje
Zoek
Nieuws
Enschede

Pronk: verlangen naar bevlogenheid

449888 HKEB6295 Version 2

In een volle theaterzaak van Concordia bracht theatermaker Anouk Nuyens donderdagavond een opmerkelijke voorstelling over Jan Pronk. Precies: dè Jan Pronk. Staatsman, minister, gewezen PvdA-kopstuk, onbeheerste gebaren, beheerst formulerend - nog altijd, zo bleek tijdens het nagesprek met de maker en de man zelf. Je moet wel gek zijn om dat te willen. Nuyens is het. Gelukkig.

In een volle theaterzaal van Concordia bracht theatermaker Anouk Nuyens donderdagavond een opmerkelijke voorstelling over Jan Pronk. Precies: dè Jan Pronk. Staatsman, minister, gewezen PvdA-kopstuk, onbeheerste gebaren, beheerst formulerend - nog altijd, zo bleek tijdens het nagesprek met de maker en de man zelf. Je moet wel gek zijn om dat te willen. Nuyens is het. Gelukkig.

Ernst Bergboer | 1Twente

Een monoloog van een uur, een decor dat niets anders is dan een plakmuur met rode posters, een vierkant podium met een lichtbak erboven. Nuyens staat midden op dat podium en komt tijdens de hele voorstelling niet van haar plek. Ze vertelt het verhaal van haar ontmoeting met Jan Pronk en haar, soms bijna wanhopige, zoektocht naar antwoorden op de vragen van deze tijd, naar een uitweg uit de crises die de wereld waarin haar zoontje op zal groeien - een zoontje dat donderdag zijn eerste verjaardag vierde. Een zoektocht naar hoop en perspectief, vooral.

BloempotkapselsDat perspectief mist Nuyens in de huidige politiek. Ik verlang naar bewindslieden met bloempotkapsels die nog geen stylisten hebben. Ze vertelt van haar zoontje, dat vandaag zijn eerste verjaardag viert, en de spanning in haar buik die om hem tien keer zo groot is geworden. Het gaat nu niet meer alleen om mij, maar ook om hem. Die buik komt steeds weer terug. Nuyens legt het verband tussen het lege, weke dat is ontstaan door de zwangerschap, spieren die weken om ruimte te maken voor een kind en die, als alles goed gaat, langzaam weer op hun plek schuiven. Haar vraag is wat zij kan doen om ervoor te zorgen dat het goed komt.

Een groot verhaalRuim zeven jaar geleden ontmoette de maakster van 35 de inmiddels bijna tachtigjarige Pronk. In haar vertelling van talloze gesprekken en een uitgebreide rondgang door het archief van de oud-staatsman, klinkt het verlangen van een hele generatie millennials naar authenticiteit. Zij hebben het kille pragmatisme, de one-liners, de uitruil van programmapunten en de retoriek van het huidige technocratische politieke spel de rug toegekeerd. Ik wil iemand die me een groot verhaal vertelt. Ik wil idealen.

Greta ThunbergIn het nagesprek, waar Pronk naast haar op de rand van het podium zit, stelt de man die ruim dertig jaar in het centrum van de macht doorbracht en daar vaak met scheve ogen werd bezien om zijn gedrevenheid, dat bevlogenheid alleen niet genoeg is. Het gaat om kennis en om strategie. Hou vast aan het grote doel, ga door, maar weet waar je het over hebt en zorg ervoor dat je medestanders aan je bindt. Contesteer de macht, doe dat consequent, dan zal die wijken.

Pronk blijkt niet optimistisch over de toekomst. Nee, dat ben ik niet. Maar dat pessimisme motiveert me om in het geweer te komen. Maak het politiek. Dat hoeft niet binnen het politieke systeem te zijn, dat kan ook vanaf de zijlijn. Hij refereert aan de provo s uit de jaren 70 die krenten uitdeelden en het systeem uitdaagden, maar ook aan Greta Thunberg. Staken mag niet, je moet naar school, zegt Rutte dan. Ik leer door te staken, zeggen die kinderen dan. Wat leer ik anders? Wat jullie ons voorschotelen, terwijl de wereld naar de knoppen gaat?

TraagheidPronk stapte zeven jaar geleden uit de PvdA om zijn grote onvrede over de manier waarop de partij omging met vluchtelingen en ontwikkelingshulp. Zijn spreken is nog even weloverwogen en precies als altijd, onderstreept met de voor hem kenmerkende grote, wat woeste gebaren. Het is schandalig hoe we daar mee omgaan. Eigenbelang, dat is het enige dat telt. En dat wordt openlijk verkondigd, zonder enige schaamte. We hebben geen enkel oog meer voor de kwetsbaren in onze samenleving, in onze wereld. Nuyens: Geef me traagheid, een tempo dat is aangepast aan de langzaamsten in de groep.

Die traagheid zat in haar voorstelling, in zekere zin. Zelden zal een maker er zo in geslaagd zijn om dat te vertalen in een dramaturgisch zo sterk betoog dat het een zaal schijnbaar moeiteloos kluistert aan hun stoelen en het podium. Dat kan alleen als het door en door oprecht is.

© Newsroom Enschede, 1Twente Enschede, foto: Ernst Bergboer

Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie?
Tip onze redactie via mail of telefoon. Deze vind je op onze contactpagina.