Verkeer
Stuur appje
Zoek
Je bekijkt nu een artikel uit het archief
Dit artikel is niet geoptimaliseerd voor de huidige 1Twente-website. Hierdoor kan het voorkomen dat de opmaak wegvalt, er media ontbreekt en/of metadata incorrect is.
Nieuws
Enschede

Met een pleister plakken en een kusje erop ben je er niet

350785 cashbox 1642989 960 720

De schuldenaar mag zich verheugen op de aandacht van het kabinet. Eindelijk. Niet een, maar veertig maatregelen heeft Den Haag in petto voor burgers die in de problemen zitten vanwege schulden. Alle aandacht voor het probleem is welkom in Enschede.

De stad ervaart de schulden van haar burgers als een last. Aan bewindvoeringskosten was Enschede vorig jaar bijna 3 miljoen euro kwijt. Er stonden toen 2079 stadsgenoten onder bewindvoering, ondanks het indrukwekkend getal slechts het topje van de ijsberg. Naar het aantal Enschedeërs dat in de schuldsanering zit, is het gissen.

Bij de gemeente staan 187 bijstandsgerechtigden geregistreerd in de wettelijke schuldsanering. Hoeveel Enschedeërs die geen bijstand ontvangen, maar in de sanering zitten, is niet bekend. Bij de Stadsbank hebben 300 Enschedeërs een minnelijke (vrijwillige) schuldenregeling. Ter indicatie: landelijk staan 93.000 huishoudens geregistreerd bij de schuldhulpverlening. Naar de vuistregel dat in Enschede landelijke cijfers door honderd kunnen worden gedeeld, zouden dat er hier 930 moeten zijn. Minstens.

Forse schulden
De invloed van schulden is groot op de mensen die het aangaat, maar ook op de samenleving. Uit onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau komen schuldenaars 6,5 keer vaker in aanraking met justitie. Volgens de overheid kampen 1,4 miljoen huishoudens met forse schulden.

Tegen die achtergrond is het goed nieuws dat staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Tamara van Ark een actieplan brede schuldenaanpak lanceert. Ze heeft daartoe Samenwerkingsverband Brede Schuldenaanpak in het leven geroepen, waarin kabinet en Vereniging van Nederlandse Gemeenten VNG aan de slag gaan met de schulden.

In een brief aan de Tweede Kamer staat Van Ark stil bij het aantal van 1,4 miljoen. Het is een schatting. Het grootste deel van gezinnen komt niet eens in de bestanden voor. 1,2 miljoen van deze huishoudens zijn onzichtbaar , schrijft Van Ark.

Geen overzicht
Van Ark schrijft dat iedereen door omstandigheden in de schulden kan komen , maar huishoudens met een laag inkomen, een huurwoning en zonder kinderen een grotere kans hebben op problematische schulden. Vrouwen zijn extra kwetsbaar. Uit onderzoek blijkt ook dat lagere leesvaardigheid veel vaker voorkomt bij mensen met financiële problemen. De helft 50,3 procent krijgt het etiket laaggeletterd. Het Nederlandse gemiddelde staat op 18 procent. 40 procent van de Nederlanders (volgens het Nibud) hebben moeite met de financiële administratie. Ze hebben geen overzicht.

De overheid mag volgens de brief van de staatssecretaris de hand in eigen boezem steken. Het stelsel van inkomensvoorzieningen waarin de burger zijn weg moet vinden speelt een rol. Veel partijen verwijzen in dit verband naar de ingewikkelde uitkeringen- en toeslagensystematiek.

Volgens het journalistieke platform De Correspondent mag de overheid beide handen in eigen boezem steken. De overheid is het meest winstgevende incassobureau van Nederland , aldus De Correspondent. Door boetes voor onverzekerde voertuigen verdient de overheid 90 miljoen per jaar. Het ministerie van Volksgezondheid ontving in 2016 82 miljoen euro aan boetes. In dit licht is het bedrag van 80 miljoen euro dat Van Ark aan de schuldenproblemen wil spenderen wat magertjes.

Dubbel
Het is daarbij tamelijk dubbel dat de staatssecretaris iets wil doen aan particuliere incassobureaus die te hoge boetes rekenen, terwijl de overheid verkeersboetes mag blijven ophogen tot drie keer het oorspronkelijke boetebedrag en bijvoorbeeld van 400 euro zonder mankeren 1.200 euro kan maken.

Patrick Welman is de wethouder die schulden en armoede in de portefeuille heeft. Hij vindt het mooi dat de staatssecretaris aandacht heeft voor armoede. Daar blijft zijn enthousiasme bij. Van Ark gaat voorbij aan de cruciale vraag: waarom maken mensen schulden? De oorzaak van de schulden wordt niet aangepakt. Wat Van Ark doet is pleisters plakken.

Hij benoemt het winkelen via internet. Mensen beseffen niet dat als je iets online koopt, je ook moet betalen. Bovendien vindt Welman dat de staatssecretaris signaleert dat er een probleem is, maar de weg van de minste weerstand zoekt en het aan de gemeenten laat om de problemen op te lossen. Volgens Welman verzuimt de staatssecretaris door te pakken. Wat het rijk moet doen? Deze vragen beantwoorden: wat is de oorzaak van de schuldenproblematiek? Hoe ontstaat het en hoe lossen we het op vrij van wet- en regelgeving? Laten we pas regelgeving maken geënt op de praktijk. Nu zijn de geesten rijp om er fundamenteel naar te kijken.

Geen raketwetenschap

Welman heeft de afgelopen vier jaar onder vuur gelegen vanwege het strenge sanctiebeleid dat hij voerde in de bijstand. Zomaar schulden wegstrepen was er niet bij. Het is geen raketwetenschap , zegt hij, als je schulden afboekt, moet je die ook in de gemeentelijke begroting afboeken. Ik moet handelen, omdat het me van rijkswege is opgelegd.

Of hij voorstander is van een versoepeling van het sanctiebeleid? Ja, zeker. Geef ons de ruimte als gemeente. Dat je moet betalen voor een overtreding is logisch, maar niet dat je boete op boete betaalt zoals het rijk nu verordineert. Van Ark belicht maar een kant van het verhaal. Haar kant botst met de uitvoering. En waar zit de uitvoering? Bij de gemeente. Zolang er partijen zijn die belang hebben bij mensen die schulden maken, blijft het een probleem. Hij noemt ten voorbeeld de postorderbedrijven.

Eigenlijk houdt de staatssecretaris een verhaal voor de bühne. De gemeenten worden steeds meer uitvoeringsorgaan, maar de overheid houdt de regelgeving centraal, los gezongen van de alledaagse praktijk. Den Haag heeft er geen belang bij dat 400 gemeenten hun eigen ding doen.

© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede - Foto: Pixabay
Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie?
Tip onze redactie via mail of telefoon. Deze vind je op onze contactpagina.