Nieuws
Enschede
Huisartsentekort: weinig licht aan het eind van de tunnel
Naar schatting telt Enschede ruim tweeduizend inwoners die geen huisarts hebben. De wachtlijst bij ziektekostenverzekeraars van patiënten die zorg nodig hebben is in het afgelopen jaar meer dan verdrievoudigd. Oplossingen zijn vooralsnog niet in zicht.
Ernst Bergboer| 1Twente
Nijpend. Dat is de beste omschrijving van het tekort aan huisartsen in Enschede. Praktijken nemen geen of alleen heel selectief patiënten aan, alleen wie acuut zorg nodig heeft wordt niet geweigerd. Patiënten met een chronische aandoening moeten voor vervolgrecepten en controles bij hun oude huisarts aankloppen, die vaak in een andere stad zijn praktijk heeft. Driehonderdvijftig mensen staan op een lijst bij zorgverzekeraars omdat ze een huisarts nodig hebben. Vorig jaar rond deze tijd waren dat er honderd.
Dat tekort komt niet uit de lucht vallen. Sinds 2016 buigt een werkgroep van vertegenwoordigers van verzekeraars, huisartsen en opleiders in Enschede zich over de vraag hoe het tij te keren. Sinds kort zijn ook de gemeente en de provincie bij dat overleg aangehaakt. Maar het vraagstuk is complex.
Enschede niet in trek
Marieke Nijhof, huisarts in Enschede en vertegenwoordiger van THOON en de LHV Kring Twente, schetst een somber beeld. We zagen het aankomen en er is wel het een en ander gedaan, maar feitelijk heeft het weinig opgeleverd. Nijhof noemt een aantal opleidingsplaatsen voor nieuwe huisartsen en een website waar aankomende of gevestigde huisartsen die overwegen zich in Twente te vestigen informatie en vacatures kunnen vinden. De VU heeft een dependance in Hengelo met veertien opleidingsplaatsen. Dat is eigenijk te weinig, bovendien zitten ze niet vol. En de huisartsen die naar onze regio komen, kiezen voor een dorp of Hengelo, maar het heeft voor Enschede niet een nieuwe huisarts opgeleverd. Dat laatste geldt voor alle inspanningen. De instroom is nul. Enschede is niet in trek, net als Almelo.
Nijhof noemt verschillende oorzaken voor het tekort. Huisartsen willen zich hier niet vestigen om de lage sociaal-economische situatie. Zowel Enschede als Almelo hebben relatief veel bewerkelijke patiënten. Dat wordt wel enigszins vergoed door zorgverzekeraars, maar niet voldoende. Een ander knelpunt, volgens Nijhof, is dat partners hier geen werk vinden. Steeds meer huisartsen zijn vrouw. Dat komt onder andere omdat het goed te combineren is met een gezin. Het is allang niet meer zo dat de huisarts altijd het hoofdinkomen verdient.
Waarnemen is lucratiever
Een ander probleem is dat huisartsen hun avond-, nacht- en weekenddiensten niet meer goed gevuld krijgen en daar - dure - praktijkwaarnemers voor in moeten huren. Hoe meer patiënten, hoe meer diensten. Oudere huisartsen overwegen steeds vaker om eerder te stoppen en als waarnemer aan de slag te gaan, maar ook jongere artsen kiezen daarvoor. Dan heb je niet praktijklasten en zit je niet met die diensten, bovendien is het gewoon lucratiever. Dat blijkt simpele marktwerking te zijn. Een huisarts ontvangt circa 65 Euro per uur voor een dienst. Waarnemers veel meer, tot wel 110 Euro. Die kosten komen voor rekening van de huisarts die de dienst gevuld moet hebben. Desondanks zijn er volgens Nijhof inmiddels huisartsen die aan het begin van het jaar al hun diensten in de verkoop doen en dan maar zien welke gaten zij zelf moeten vullen. Anders komen ze aan het reguliere werk niet meer toe.
Tweeduizend zonder huisarts
Dat komt omdat huisartsenpraktijken veel meer dan de norm van 2.068 patiënten bedienen. Het zit boordevol, nergens is meer plek. Voor nieuwe patiënten is geen huisarts meer te vinden. Nijhof schat het aantal inwoners in de stad dat geen huisarts heeft op ruim tweeduizend. Voor een deel zijn die aangewezen op zorg van hun oude huisarts, vaak elders in het land. Maar daar zitten ook mensen tussen die geen huisarts hadden. Asielzoekers, bijvoorbeeld. Maar ook verslaafden en ontslagen gedetineerden. Die kunnen dus nergens terecht.
Praktijken niet overgenomen
Hoe nijpend de situatie is blijkt uit een paar voorbeelden die Nijhof noemt. In Zuid zat een goedlopende praktijk, maar die is niet overgenomen. Kandidaten vinden het niet aantrekkelijk. Huisarts Veurink, die in januari stopte, heeft zijn praktijk gratis aangeboden maar geen vervanger gevonden. De patiënten van Veurink zijn uiteindelijk over collega s verdeeld. Maar dat kostte veel moeite en dat gaat echt niet nog een keer gebeuren, stelt Nijhof. Enschede telt 52 praktijken en een relatief groot aantal solisten, huisartsen van de oude stempel met een praktijk aan huis. Veelal oudere artsen, waarvan er in de komende jaren steeds meer zullen gaan stoppen. Ergens tussen de vijf en de tien, schat Nijhof. Met, conservatief gerekend, tweeduizend patiënten per praktijk.
Waar die dan naartoe moeten? Vooralsnog blijft dat de vraag. Er verdwijnen wel huisartsen, maar er komen er geen nieuwe bij. Er zijn geen tekenen dat daarin op afzienbare tijd verandering komt.
In de loop van deze week gaan we in een vervolgartikel dieper in op pogingen om oplossingen te vinden en op de economische factoren die daarbij een rol spelen. Hou onze site in de gaten.
Nijpend. Dat is de beste omschrijving van het tekort aan huisartsen in Enschede. Praktijken nemen geen of alleen heel selectief patiënten aan, alleen wie acuut zorg nodig heeft wordt niet geweigerd. Patiënten met een chronische aandoening moeten voor vervolgrecepten en controles bij hun oude huisarts aankloppen, die vaak in een andere stad zijn praktijk heeft. Driehonderdvijftig mensen staan op een lijst bij zorgverzekeraars omdat ze een huisarts nodig hebben. Vorig jaar rond deze tijd waren dat er honderd.
Dat tekort komt niet uit de lucht vallen. Sinds 2016 buigt een werkgroep van vertegenwoordigers van verzekeraars, huisartsen en opleiders in Enschede zich over de vraag hoe het tij te keren. Sinds kort zijn ook de gemeente en de provincie bij dat overleg aangehaakt. Maar het vraagstuk is complex.
Enschede niet in trek
Marieke Nijhof, huisarts in Enschede en vertegenwoordiger van THOON en de LHV Kring Twente, schetst een somber beeld. We zagen het aankomen en er is wel het een en ander gedaan, maar feitelijk heeft het weinig opgeleverd. Nijhof noemt een aantal opleidingsplaatsen voor nieuwe huisartsen en een website waar aankomende of gevestigde huisartsen die overwegen zich in Twente te vestigen informatie en vacatures kunnen vinden. De VU heeft een dependance in Hengelo met veertien opleidingsplaatsen. Dat is eigenijk te weinig, bovendien zitten ze niet vol. En de huisartsen die naar onze regio komen, kiezen voor een dorp of Hengelo, maar het heeft voor Enschede niet een nieuwe huisarts opgeleverd. Dat laatste geldt voor alle inspanningen. De instroom is nul. Enschede is niet in trek, net als Almelo.
Nijhof noemt verschillende oorzaken voor het tekort. Huisartsen willen zich hier niet vestigen om de lage sociaal-economische situatie. Zowel Enschede als Almelo hebben relatief veel bewerkelijke patiënten. Dat wordt wel enigszins vergoed door zorgverzekeraars, maar niet voldoende. Een ander knelpunt, volgens Nijhof, is dat partners hier geen werk vinden. Steeds meer huisartsen zijn vrouw. Dat komt onder andere omdat het goed te combineren is met een gezin. Het is allang niet meer zo dat de huisarts altijd het hoofdinkomen verdient.
Waarnemen is lucratiever
Een ander probleem is dat huisartsen hun avond-, nacht- en weekenddiensten niet meer goed gevuld krijgen en daar - dure - praktijkwaarnemers voor in moeten huren. Hoe meer patiënten, hoe meer diensten. Oudere huisartsen overwegen steeds vaker om eerder te stoppen en als waarnemer aan de slag te gaan, maar ook jongere artsen kiezen daarvoor. Dan heb je niet praktijklasten en zit je niet met die diensten, bovendien is het gewoon lucratiever. Dat blijkt simpele marktwerking te zijn. Een huisarts ontvangt circa 65 Euro per uur voor een dienst. Waarnemers veel meer, tot wel 110 Euro. Die kosten komen voor rekening van de huisarts die de dienst gevuld moet hebben. Desondanks zijn er volgens Nijhof inmiddels huisartsen die aan het begin van het jaar al hun diensten in de verkoop doen en dan maar zien welke gaten zij zelf moeten vullen. Anders komen ze aan het reguliere werk niet meer toe.
Tweeduizend zonder huisarts
Dat komt omdat huisartsenpraktijken veel meer dan de norm van 2.068 patiënten bedienen. Het zit boordevol, nergens is meer plek. Voor nieuwe patiënten is geen huisarts meer te vinden. Nijhof schat het aantal inwoners in de stad dat geen huisarts heeft op ruim tweeduizend. Voor een deel zijn die aangewezen op zorg van hun oude huisarts, vaak elders in het land. Maar daar zitten ook mensen tussen die geen huisarts hadden. Asielzoekers, bijvoorbeeld. Maar ook verslaafden en ontslagen gedetineerden. Die kunnen dus nergens terecht.
Praktijken niet overgenomen
Hoe nijpend de situatie is blijkt uit een paar voorbeelden die Nijhof noemt. In Zuid zat een goedlopende praktijk, maar die is niet overgenomen. Kandidaten vinden het niet aantrekkelijk. Huisarts Veurink, die in januari stopte, heeft zijn praktijk gratis aangeboden maar geen vervanger gevonden. De patiënten van Veurink zijn uiteindelijk over collega s verdeeld. Maar dat kostte veel moeite en dat gaat echt niet nog een keer gebeuren, stelt Nijhof. Enschede telt 52 praktijken en een relatief groot aantal solisten, huisartsen van de oude stempel met een praktijk aan huis. Veelal oudere artsen, waarvan er in de komende jaren steeds meer zullen gaan stoppen. Ergens tussen de vijf en de tien, schat Nijhof. Met, conservatief gerekend, tweeduizend patiënten per praktijk.
Waar die dan naartoe moeten? Vooralsnog blijft dat de vraag. Er verdwijnen wel huisartsen, maar er komen er geen nieuwe bij. Er zijn geen tekenen dat daarin op afzienbare tijd verandering komt.
In de loop van deze week gaan we in een vervolgartikel dieper in op pogingen om oplossingen te vinden en op de economische factoren die daarbij een rol spelen. Hou onze site in de gaten.
Foto: Ernst Bergboer, © 1Twente
Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie?
Tip onze redactie via mail of telefoon. Deze vind je op onze contactpagina.
