Je bekijkt nu een artikel uit het archief
Dit artikel is niet geoptimaliseerd voor de huidige 1Twente-website. Hierdoor kan het voorkomen dat de opmaak wegvalt, er media ontbreekt en/of metadata incorrect is.
Nieuws
Enschede
Column Jan Visser 5 januari 2018
Willekeur Eén keer in de vier jaar is het lot van de politicus afhankelijk van de willekeur van de kiezer en daar heeft hij een hekel aan. De kandidaat probeert de willekeur te voorspellen en bij te sturen, maar pas achteraf kan gezegd worden of dat geholpen heeft.
Over twee maanden zijn er verkiezingen voor de gemeenteraad. De feestdagen zijn achter de rug en in het politiek-bestuurlijke wereldje maakt een ieder zich op voor de eindspurt.
Uiteraard zijn de verkiezingen gericht op de toekomst, maar het is ook achterom kijken en verantwoording afleggen. Neem het vuurwerkbeleid. “Dat voorbeeld moet je nou net niet gebruiken.”, zult u zeggen, want dat zit in de portefeuille van de burgemeester. Hoeft die geen verantwoording af te leggen dan? Is er beleid, dan kan de bestuurder ter verantwoording worden geroepen.
De redenering is, dat in een democratie altijd iemand verantwoordelijk is voor het overheidsbeleid. Zou dat niet zo zijn, dan zou op bepaalde beleidsterreinen geen democratie zijn. En niet alleen de portefeuillehouder moet verantwoording afleggen, het hele college moet dat doen. Zij symboliseren met zijn allen een meerderheid. De coalitiepartijen zijn hun steun blijven geven aan het college. En daar moeten ze verantwoording over afleggen. Net zoals de oppositie verantwoording moet afleggen over hun gevoerde beleid ten opzichte van dit college.
De afgelopen weken zijn de kandidaatslijsten gepresenteerd en er blijken twee leden van de Tweede Kamer op te staan, die overigens toegeven dat ze niet van plan zijn in de gemeenteraad plaats te gaan nemen. Ze noemen zichzelf “lijstduwer”, Pieter Omtzicht 22-ste op de CDA-lijst en Sharon Dijksma op de 17-de bij de PvdA. “Geen centje pijn.”, zult u zeggen, maar dat is niet zo. Zoals gesteld democratie gaat over het afleggen van verantwoording. De kandidaten van de politieke partijen voor de gemeenteraad worden geacht zich te kunnen vinden in het beleid van hun partij, zoals dat de afgelopen vier jaar gestalte heeft gekregen, maar ook wat in het verkiezingsprogramma staat voor de komende jaren.
Maar de lijstduwers zullen zich nooit vastleggen; ze willen wel iets over Den Haag vertellen, maar ze zullen achteraf nooit het gemeentebeleid afkraken of goedkeuren. En dat betekent dat er een gat valt in het verantwoordingsprincipe bij kandidaten die in de Tweede Kamer zitten. Als zij meedoen als lijstduwer en ze worden in de raad gekozen, bijvoorbeeld met voorkeurstemmen, dan moeten ze het pluche in Den Haag ruilen voor dat in Enschede. En dat zullen ze niet doen.
Dat hebben ze ook al gezegd trouwens en dat is eerlijk; vantevoren aangeven of je al of niet een zetel accepteert mocht je worden gekozen. Kunnen de kiezers zelf bepalen of ze willen stemmen op een kandidaat die geen verantwoording over gemeentebeleid in Enschede wil afleggen. Gementebeleid waarbij bewust de randen van de wet werden opgezocht, waarbij rechters en Nationale Ombudsmannen het college op de vingers tikten, maar ze veranderden niets en waarbij een organisatie feitelijk failliet werd.
Jan Visser
Uiteraard zijn de verkiezingen gericht op de toekomst, maar het is ook achterom kijken en verantwoording afleggen. Neem het vuurwerkbeleid. “Dat voorbeeld moet je nou net niet gebruiken.”, zult u zeggen, want dat zit in de portefeuille van de burgemeester. Hoeft die geen verantwoording af te leggen dan? Is er beleid, dan kan de bestuurder ter verantwoording worden geroepen.
De redenering is, dat in een democratie altijd iemand verantwoordelijk is voor het overheidsbeleid. Zou dat niet zo zijn, dan zou op bepaalde beleidsterreinen geen democratie zijn. En niet alleen de portefeuillehouder moet verantwoording afleggen, het hele college moet dat doen. Zij symboliseren met zijn allen een meerderheid. De coalitiepartijen zijn hun steun blijven geven aan het college. En daar moeten ze verantwoording over afleggen. Net zoals de oppositie verantwoording moet afleggen over hun gevoerde beleid ten opzichte van dit college.
De afgelopen weken zijn de kandidaatslijsten gepresenteerd en er blijken twee leden van de Tweede Kamer op te staan, die overigens toegeven dat ze niet van plan zijn in de gemeenteraad plaats te gaan nemen. Ze noemen zichzelf “lijstduwer”, Pieter Omtzicht 22-ste op de CDA-lijst en Sharon Dijksma op de 17-de bij de PvdA. “Geen centje pijn.”, zult u zeggen, maar dat is niet zo. Zoals gesteld democratie gaat over het afleggen van verantwoording. De kandidaten van de politieke partijen voor de gemeenteraad worden geacht zich te kunnen vinden in het beleid van hun partij, zoals dat de afgelopen vier jaar gestalte heeft gekregen, maar ook wat in het verkiezingsprogramma staat voor de komende jaren.
Maar de lijstduwers zullen zich nooit vastleggen; ze willen wel iets over Den Haag vertellen, maar ze zullen achteraf nooit het gemeentebeleid afkraken of goedkeuren. En dat betekent dat er een gat valt in het verantwoordingsprincipe bij kandidaten die in de Tweede Kamer zitten. Als zij meedoen als lijstduwer en ze worden in de raad gekozen, bijvoorbeeld met voorkeurstemmen, dan moeten ze het pluche in Den Haag ruilen voor dat in Enschede. En dat zullen ze niet doen.
Dat hebben ze ook al gezegd trouwens en dat is eerlijk; vantevoren aangeven of je al of niet een zetel accepteert mocht je worden gekozen. Kunnen de kiezers zelf bepalen of ze willen stemmen op een kandidaat die geen verantwoording over gemeentebeleid in Enschede wil afleggen. Gementebeleid waarbij bewust de randen van de wet werden opgezocht, waarbij rechters en Nationale Ombudsmannen het college op de vingers tikten, maar ze veranderden niets en waarbij een organisatie feitelijk failliet werd.
Jan Visser
Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie?
Tip onze redactie via mail of telefoon. Deze vind je op onze contactpagina.
